

dla pacjentów i lekarzy
Żywienie immunomodulacyjne u chorych z rakiem trzustki
Żywienie immunomodulacyjne u chorych z rakiem trzustki wpływa korzystnie na lepsze wyniki leczenia i mniejszą ilość powikłań pooperacyjnych.
Pozytywny wpływ żywienia na wyniki leczenia chorych z nowotworami jest powszechnie znany. Pacjent dobrze odżywiony, bez utraty wagi w okresie przed zabiegiem operacyjnym jest mniej narażony na różnego rodzaju powikłania pooperacyjne, nie tylko dotyczące gojenia się rany na skórze, ale także gojenia się zespoleń w obrębie przewodu pokarmowego (po wycięciu żołądka, jelita grubego czy jelita cienkiego) oraz powikłania infekcyjne.
Wiadomo także, że dobre odżywienie ma wpływ na wyniki leczenia. Ma to związek nie tylko z prawidłowym poziomem parametrów krwi (takich jak poziom białka i albuminy), ale w bezpośredni sposób wpływa na odstęp pomiędzy leczeniem chirurgicznym (mniejsze prawdopodobieństwo powikłań pooperacyjnych!) oraz niezaburzony przebieg leczenia skojarzonego (chemioterapia, radioterapia), które może być przerwane ze względu na powikłania u chorych niedożywionych.
Obecnie uważa się, że lepsze wyniki od samej suplementacji białkowo-kalorycznej uzyskuje się po zastosowaniu żywienia z immunomodulacją. Żywienie immunomodulujące wpływa na wytworzenie jak najlepszej odpowiedzi immunologicznej organizmu, w tym przypadku w sytuacji czekającego go stresu, jakim jest leczenie choroby nowotworowej (zabiegi operacyjne, radioterapia, chemioterapia).
Dostępnych jest wiele różnych preparatów żywieniowych o działaniu immunomodulacyjnym, zawierających, w różnym zestawieniu i różnych ilościach, takie substancje jak kwasy omega-3, antyoksydanty (witamina C i E, beta-karoten, pierwiastki śladowe: cynk, selen, miedź), glutamina, arginina i inne. Więcej informacji na temat kwasu omega-3 na stronie Kwasy tłuszczowe omega-3
Jednym z gorzej rokujących nowotworów jest rak trzustki. U chorych zakwalifikowanych do zabiegu operacyjnego konieczne jest wycięcie całkowite lub częściowe trzustki. Zabiegi te są obarczone możliwością wystąpienia poważnych powikłań, do których należą powikłania infekcyjne i brak gojenia się zespoleń z trzustka, co może prowadzić do powstania trudno gojących się przetok. Powikłania te mają bezpośredni wpływ zarówno na przebieg pooperacyjny jak i wyniki leczenia choroby nowotworowej.
W ostatnich latach pojawiło się wiele opracowań wykazujących, że żywienie immunomodulacyjne (suplementacja żywieniowa) w okresie okołooperacyjnym wpływa korzystnie zarówno na obniżenie ilości i ciężkości powikłań jak i odległe wyniki leczenia raka trzustki.
W badaniu Aida i wsp. [1] autorzy zaobserwowali, że podawanie przez 5 dni przed zabiegiem wycięcia trzustki preparatów żywieniowych zawierających argininę i kwasy omega-3 wpływa na mniejszą ilość zakażeń okołooperacyjnych oraz ciężkich powikłań pooperacyjnych. Zaobserwowano zmiany w ilości prostaglandyn E2 oraz różnicowaniu się limfocytów T, co miało bezpośredni wpływ na wyniki leczenia okołooperacyjnego. Podobne zmiany w ilości i jakości limfocytów T zaobserwowali także Słotwiński i wsp. [2].
Pozytywny wpływ żywienia immunomodulacyjnego na wyniki leczenia zaobserwował także zespół badaczy z Department of Hepato-Pancreato-Biliary Surgery, The University of Manchester, UK [3]. U chorych otrzymujących preparaty immunomodulujące obserwowano, w porównaniu do chorych przyjmujących preparaty jedynie białkowo-kaloryczne, zmianę odpowiedzi zapalnej i poprawę funkcjonowania układu odpornościowego.
Na inny aspekt, związany z wynikami leczenia, zwracają uwagę Silvestri i Reis [4, 5]. Ograniczenie powikłań związanych z wczesnymi, pooperacyjnymi wynikami leczenia ma wpływ na koszty leczenia. W obu pracach autorzy wykazali bezpośredni wpływ stosowania suplementacji żywieniowej w oparciu o preparaty immunomodulujące u chorych z rakiem trzustki kwalifikowanych do dużych zabiegów, z mniejszym ryzykiem poważnych powikłań i, co za tym idzie, mniejszymi kosztami leczenia szpitalnego.
Opracowanie: Onkonet.pl
Piśmiennictwo:
- Aida T. i wsp.: Preoperative immunonutrition decreases postoperative complications by modulating prostaglandin E2 production and T-cell differentiation in patients undergoing pancreatoduodenectomy. Surgery 2014;155:124-133;
- Słotwiński R. i wsp.: Apoptosis in lymphocytes of pancreatic cancer patients: influence of preoperatife enteral immunonutrition and extensive surgery. Arch Immunol Ther Exp (Warsz) 2011;59:385-397;
- Hamza N. i wsp.: Perioperative enteral immunonutrition modulates systemic and mucosal immunity and the inflammatory response in patients with periampullary cancer scheduled for pancreatoduodenectomy: a randomized clinical trial. Pancreas 2015;44:41-52;
- Silvestri S. i wsp.: Preoparative oral immunonutrition versus standard preoperative oral diet in well nutrished patients undergoing pancreatoduodenectomy. Int J Surg 2016;31:93-99;
- Reis A. i wsp.: Cost-effectiveness of perioperative immunonutrition in gastrointestinal oncologic surgery: a systematic rewiev. Arq Bras Cir Dig 2016;29:121-125.