Sztuczna inteligencja może poprawić diagnostykę raka jajnika

24.01.2025

Sztuczna inteligencja może poprawić diagnostykę raka jajnika. Z badań wynika, że jest lepsza w rozpoznawaniu przypadków raka jajnika zarówno od ekspertów, jak i pozostałych lekarzy. Jej dokładność diagnostyczna to 86 proc. – stwierdził prof. Artur Czekierdowski z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

W styczniu br. w naukowym czasopiśmie Nature Medicine opublikowano artykuł „Międzynarodowa wieloośrodkowa walidacja wykrywania raka jajnika za pomocą ultradźwięków sterowanych sztuczną inteligencją”, którego współautorem jest prof. Artur Czekierdowski z I Katedry i Kliniki Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii USK Nr 1 - Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Modele sztucznej inteligencji zaprojektowano w Karolinska Institutet w Sztokholmie. Badacze wykorzystali model sieci neuronowych opartych na uczeniu głębokim w analizie obrazów USG guzów jajnika. Po odpowiednim przeszkoleniu metody te przetestowano na ponad 17 tys. obrazów ultrasonograficznych uzyskanych od 3,6 tys. pacjentek z guzami jajnika. Pokazano je 33 ekspertom z ośmiu krajów i mniej doświadczonym w tej dziedzinie lekarzom, którzy mieli stwierdzić, czy jest to złośliwy lub niezłośliwy guz. Następnie postawione przez nich diagnozy porównano ze zdolnościami diagnostycznymi modeli sztucznej inteligencji.

„Okazało się, że sztuczna inteligencja jest lepsza w rozpoznawaniu przypadków raka jajnika zarówno od ekspertów, jak i pozostałych lekarzy. Jej dokładność diagnostyczna wyniosła 86 proc., a ekspertów – 82 proc. i 77 proc. lekarzy niebędących ekspertami w tej dziedzinie” – powiedział prof. Czekierdowski.
Zwrócił uwagę, że sztuczna inteligencja największe zastosowanie ma właśnie w analizie badań obrazowych (np. USG, rezonans, tomografia), dlatego że ludzkie oko nie jest w stanie wydobyć wszystkich informacji, które są w danym obrazie USG. Jak podał profesor, metody sztucznej inteligencji mogą odkryć niewidoczne nawet dla eksperta cechy obrazu charakterystyczne dla guzów złośliwych.

Zdaniem profesora sztuczna inteligencja może poprawić diagnostykę raka jajnika. „Dzięki danym otrzymanym za pomocą technologii AI będziemy mogli w przyszłości dobrać odpowiedniejszy rodzaj leczenia dla pacjenta, prognozować przeżycie czy ryzyko nawrotu choroby” – ocenił.

Dr n. med. Patrycja Ziober-Malinowska z Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii USK Nr 1 w Lublinie podkreśliła, że rak jajnika jest chorobą potencjalnie śmiertelną, szczególnie gdy rozpoznawana jest w zaawansowanym stadium, kiedy szanse na 5-letnie przeżycie wynoszą ok. 20-25 proc.

„Rak jajnika nazywany jest cichym zabójcą, bo na pierwszych etapach choroby nie daje w ogóle żadnych objawów. Dlatego cały czas poszukiwane są metody obrazowe, które będą w stanie wykryć i oszacować ryzyko zmian nowotworowych nawet w małych 1-2 cm zmianach w jajniku. Modele prognostyczne stworzone przez sztuczną inteligencję dają lekarzom możliwość oszacowana takiego ryzyka na wczesnym etapie przy małych zmianach, które mogą zostać przeoczone przez niedoświadczonych lekarzy i potraktowane jako łagodne” – wyjaśniła specjalistka.

Dzięki temu możliwe jest operowanie nawet najmniejszych zmian nowotworowych, co w konsekwencji wpływa na możliwość zachowania płodności u młodych pacjentek, które chcą w przyszłości mieć dziecko.

„Sztuczna inteligencja służy jako pomoc, ale nigdy nie zastąpi całkowicie lekarza. Medycyna potrafi nas zaskoczyć w różnych sytuacjach klinicznych. Dlatego technologia AI jest to narzędzie pomocnicze, ma na celu usprawnić pracę, polepszyć wyniki diagnostyki nowotworowej, zwiększyć wykrywalność raka jajnika na wczesnych etapach. To wszystko z kolei przekłada się na wyniki leczenia. Im wcześniej wykryty nowotwór, tym większa szansa na wyleczenie” – podkreśliła dr n. med. Ziober-Malinowska.