Badanie krwi pozwalające wykrywać raka jelita grubego jeszcze przed rozwinięciem się choroby

11.03.2022

Wczesne diagnozowanie nowotworu bez wątpienia może ocalić ludzkie życie. Europejscy badacze opracowali badanie krwi pozwalające wykrywać raka jelita grubego na całe lata przed rozwinięciem się choroby.

Rak jelita grubego cechuje się śmiertelnością na poziomie 48 %. Jest to trzeci najczęściej występujący nowotwór na świecie, a każdego roku odnotowuje się miliony nowych przypadków. Te ponure statystyki można zmienić, wdrażając zalecane programy badań przesiewowych, które mogą wykryć zmiany przednowotworowe w jelicie grubym i odbytnicy, zwane zaawansowanymi gruczolakami. Czasami pojawiają się one nawet na 10 lat przed wystąpieniem guza.

Większości przypadków zachorowań i zgonów można by uniknąć, a w przypadku wczesnego zdiagnozowania choroby – zapewnić skuteczne leczenie. W przypadku zdiagnozowania raka jelita grubego w stadium I wskaźnik pięcioletniej przeżywalności wynosi 90 %, jednak w przypadku rozpoznania choroby w stadium IV jest to zaledwie 14 %. Pomimo tego bardzo mało osób – zaledwie 10 % tych, które kwalifikują się do badania – decyduje się na wykonanie koniecznych badań przesiewowych w postaci kolonoskopii i badania kału.

Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest niechęć pacjentów do poddania się kolonoskopii, jasnym jest więc, że potrzebna jest metoda wczesnego, dokładnego i łatwego wykrywania nowotworu.

Specyficzne biomarkery raka jelita grubego we krwi
Twórcy finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu ColoFast chcą rozwiązać ten problem medyczny, opracowując nieinwazyjny test do szybkiego diagnozowania raka jelita grubego. „Nasze innowacyjne badanie krwi wykorzystuje nowoczesne biomarkery molekularne do wczesnego wykrywania raka jelita grubego oraz zaawansowanych gruczolaków w typowej populacji ryzyka: u pacjentów w wieku od 50 do 75 lat”, wyjaśnia Carmen Monsalve, dyrektor ds. klinicznych firmy Amadix, działającej w sektorze technologii płynnej biopsji.

Aby zweryfikować biomarkery powiązane z tym nowotworem, zespół przeprowadził w Europie badanie prospektywne z udziałem 3 300 zdrowych bezobjawowych osób z grupy średniego ryzyka, w wieku od 50 do 75 lat. Badanie zrealizowano w Niemczech i Polsce. Sygnatura molekularna wykorzystana w badaniu stanowiła zbiór mikroRNA, które mogą odróżniać osoby zdrowe od tych z gruczolakami lub nowotworem. Opracowany test dodatkowo zweryfikowano w ramach innych badań kliniczno-kontrolnych obejmujących ponad 1 000 próbek od pacjentów.

ColoFast mierzy poziomy specyficznych biomarkerów w osoczu pochodzącym z próbek krwi. Następnie Amadix uruchamia algorytm diagnostyczny. Wynik dodatni wskazuje na obecność zaawansowanych gruczolaków lub raka jelita grubego. W przypadku uzyskania takiego wyniku konieczna jest dalsza diagnostyka w postaci kolonoskopii.

Wygoda i wiarygodność rozwiązania ColoFast zmieni oblicze badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego
Uzyskane wyniki wskazują, że ColoFast cechuje się wysoką czułością w przypadku wykrywania zmian przednowotworowych. Badanie to można łatwo wdrożyć w szpitalnych laboratoriach, bez dodatkowych inwestycji czy kosztownych szkoleń dla personelu. Co ważne, również jego cena jest konkurencyjna.

„Nieinwazyjny charakter testu ColoFast, w połączeniu z jego wysoką swoistością diagnostyczną, czułością i szybkością, zmienią charakter badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego”, podkreśla Monsalve. Zapewni to większy procent uczestnictwa w badaniach przesiewowych oraz zwiększy szanse pacjentów na przeżycie. Partnerzy projektu przewidują, że w 2024 r. w Europie z testu będą mogły skorzystać nawet dwa miliony pacjentów.

Test ColoFast może zmienić wytyczne dotyczące badań przesiewowych pod kątem raka jelita grubego. Co więcej, firma Amadix opracowała – we współpracy z drugim największym dostawcą ubezpieczeń zdrowotnych w Europie – szereg czynników ryzyka powiązanych z rozwojem raka jelita grubego. W tym celu obie firmy wykorzystały technologię dużych zbiorów danych oraz sztuczną inteligencję. Uwzględnienie tych czynników ryzyka w nowo opracowanych modelach predykcyjnych poprawi skuteczność testu ColoFast, co dodatkowo zwiększy jego dokładność.