Nie tylko alkohol i tytoń, lecz również marihuana i wirus HPV – jak uniknąć nowotworu szyi i głowy?

23.09.2024

Najnowsze badania pokazują, że do czynników ryzyka wystąpienia nowotworów szyi i głowy dołączyło również palenie marihuany. Jednak nawet osoba nigdy niepaląca i nienadużywająca alkoholu może zachorować. Winny jest wirus brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. Trwa XII Europejski Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi.
- Profilaktyka powinna się odbywać codziennie, przez cały rok. Mówimy o profilaktyce w kontekście wczesnego wykrywania i identyfikacji problemów zdrowotnych, które mamy tendencję bagatelizować, jak przykładową chrypkę. Profilaktyka pozwala na uniknięcie problemów, których leczenie wymaga radykalnych działań i które można zamienić na niewielkie interwencje, pozwalające na normalne funkcjonowanie – podkreśla dr hab. n. med. Tomasz Stefaniak, dyrektor ds. medycznych UCK.

Rak głowy i szyi jest piątym najczęściej występującym nowotworem złośliwym oraz ósmą najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych w Europie. Chociaż uważany jest za chorobę, której można zapobiec, około 60% wszystkich nowotworów głowy i szyi jest diagnozowanych u chorych w późnym stadium zaawansowania klinicznego. W tej grupie, dwie trzecie chorych nie przeżywa 5 lat. A ci, którzy przeżyją zmagają się z szeregiem fizycznych, społecznych i zawodowych konsekwencji wywołanych chorobą.
- Jesteśmy jedną z ponad 1200 klinik w całej Europie, które przystępują do Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi. Zachęcamy do badań profilaktycznych. Mamy wiedzę, technologię i możliwości, żeby nowotwory głowy i szyi zdiagnozować na wczesnym etapie rozwoju. Możemy zaproponować leczenie, które daje bardzo dużą szansę na wyzdrowienie – zaznacza dr hab. n. med. Bogusław Mikaszewski, ordynator Kliniki Otolaryngologii UCK.

- 12 lat profilaktyki oznacza, że jest ona niewystarczająca, bo te nowotwory wciąż występują, a ich liczba nawet wzrasta. Czynnikami wpływającymi na ich rozwój są przede wszystkim nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu, a także – jak wykazują obecne badania - również palenie marihuany. Ostatnim ważnym czynnikiem jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. Ta kampania ma na celu uświadomienie, że osoby nigdy niepalące i nienadużywające alkoholu mogą również rozwinąć nowotwór złośliwy w obrębie głowy i szyi – mówi dr hab. n. med. Dominik Stodulski, z-ca ordynatora Kliniki Otolaryngologii UCK.

Kampania Make Sense w 2013 roku stworzyła regułę "1 przez 3", aby przyczynić się do szybkiego rozpoznania choroby. Osoba, która zauważyła u siebie jeden lub więcej spośród sześciu niecharakterystycznych objawów nowotworów głowy i szyi i u której dolegliwości trwają co najmniej trzy tygodnie (tzw. schemat 1/3), powinna niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Są to następujące objawy:

• ból języka, nieleczone owrzodzenie jamy ustnej i/lub czerwone lub białe plamy w jamie ustnej,
• ból gardła,
• utrzymująca się chrypka,
• ból i/lub trudności w połykaniu,
• guzek na szyi,
• jednostronna niedrożność nosa i/lub krwawienie z nosa.

- Gdy pojawia się coś niepokojącego trzeba to sprawdzić – podkreśla Andrzej Drewniak, prezes Pomorskiego Stowarzyszenia Chorych na Nowotwory Głowy i Szyi. – Gdyby pacjenci wcześniej zgłaszali się do specjalisty, pan Andrzej, jeden z członków naszego stowarzyszenia, który aktualnie, po zabiegu wycięcia krtani, nie jest w stanie wydać z siebie głosu, by mówił. Gdyby pani Maria wcześnie została zdiagnozowana, to najprawdopodobniej mogłaby zanucić teraz kołysankę wnukom. Warto się badać, wiem coś o tym.

Dwunasty Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi w 2024 roku promuje nowe hasło "Równy dostęp- równe szanse". Motto tegorocznej kampanii zwraca uwagę na fakt, że dostęp do leczenia onkologicznego w nowotworach głowy i szyi jest na bardzo zróżnicowanym poziomie w Europie. Znacznie szybciej diagnozowani i leczeni są pacjenci w krajach Beneluksu, Niemczech, Francji czy Anglii, przez to mają większą szansę na całkowite wyleczenie. Europa środkowo-wschodnia w porównaniu do krajów Europy zachodniej, ma jeszcze dużo do zrobienia, w zakresie dostępności, jakości oraz wyników leczenia.

Nowotwory głowy i szyi
Nowotwory głowy i szyi to każdy nowotwór znajdujący się powyżej obojczyka, z wyłączeniem nowotworów mózgu, gałki ocznej i przełyku. Ponad 90% nowotworów powstaje w komórkach nabłonka wyściełającego wilgotne powierzchnie jamy ustnej, gardła, krtani, nosa i zatok przynosowych.