Polscy badacze sprawdzają skuteczność innowacyjnego schematu leczenia raka żołądka

06.05.2023

Badanie, które sprawdzi skuteczność innowacyjnego schematu leczenia raka żołądka prowadzą polscy badacze ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Chodzi o zastosowanie przed resekcją żołądka chemioterapii dootrzewnowej w hipertermii (HIPEC), co ma zmniejszyć ryzyko nawrotu.
Poinformowała o tym Agencja Badań Medycznych, która finansuje badanie o akronimie CHIMERA - „Przedoperacyjna chemioterapia dootrzewnowa w hipertermii uzupełniająca leczenie skojarzone w zaawansowanym raku żołądka z wysokim ryzykiem nawrotu otrzewnowego - badanie wieloośrodkowe z randomizacją”. Do badania zostanie włączonych 600 chorych w wieku 18-75 lat z rakiem żołądka potwierdzonym histopatologicznie w wycinkach pobranych z guza, mających wysokie ryzyko nawrotu raka, ale bez przerzutów do innych narządów, w tym do otrzewnej.

Rak żołądka rozwija się przez wiele lat. Objawy, jakie daje są przeważnie mało charakterystyczne i mogą towarzyszyć również innym schorzeniom, jak na przykład choroba wrzodowa żołądka czy zapalenie błony śluzowej żołądka. Dlatego są one często bagatelizowane zarówno przez pacjentów, jak i przez lekarzy pierwszego kontaktu. Zalicza się do nich: ból w nadbrzuszu lub śródbrzuszu, zwykle mający związek ze spożyciem posiłku, szybkie uczucie sytości, brak apetytu, okresowe nudności lub wymioty, częste odbijania, smoliste stolce, utratę masy ciała, postępujące wyniszczenie organizmu, osłabienie, a także zaburzenia połykania w przypadku guzów żołądka umiejscowionych w okolicy wpustu.

Ze względu na późne rozpoznawanie tego raka często leczenie operacyjne jest niewystarczające. Nowotwór ten może dawać przerzuty do innych narządów, jak węzły chłonne, trzustka, śledziona, otrzewna i wiele innych. U chorych z zaawansowanym rakiem żołądka często stwierdzane są przerzuty do jamy otrzewnej, które są jednym z najistotniejszych czynników pogarszających rokowanie pacjentów.

Dlatego naukowcy szukają wciąż nowych metod terapii, które pozwoliłyby wydłużyć przeżycie chorych na raka żołądka. Jak wyjaśnił PAP członek zespołu badawczego dr Radosław Pach z I Katedry Chirurgii Uniwersytetu Jagiellońskiego, obecnie w leczeniu skojarzonym raka żołądka stosuje się przedoperacyjną chemioterapię systemową, a w kolejnym etapie leczenie chirurgiczne, tj. resekcję żołądka. Następnie w zależności od stopnia zaawansowania raka stosuje się leczenie uzupełniające.

W przypadku powstania wznowy w jamie otrzewnej lub raka z przerzutami do otrzewnej znacznie bardziej skuteczną formą leczenia niż chemioterapia systemowa jest chirurgia cytoredukcyjna (CRS), polegająca na usunięciu wszystkich makroskopowych ognisk nowotworu. Taką procedurę można wykonać jednak tylko u niektórych pacjentów z przerzutami do otrzewnej. Najczęściej zabieg ten łączony jest z procedurą HIPEC, czyli chemioterapią dootrzewnową w hipertermii. Metoda ta ma wysoką cytotoksyczność, a podwyższona temperatura płynu perfuzyjnego sama w sobie ma działanie uszkadzające komórki nowotworowe.

W badaniu CHIMERA nowością jest to, że u chorych, którzy otrzymali chemioterapię przedoperacyjną, naukowcy zastosują jednorazowo procedurę HIPEC jeszcze przed resekcją żołądka. „Chemioterapia dootrzewnowa w hipertermii podawana jest około dwa tygodnie przed wykonaniem resekcji żołądka. Celem tego leczenia jest wzmocnienie efektu działania chemioterapii systemowej poprzez bezpośrednie działanie leku na otrzewną, w której mogą znajdować się również komórki nowotworowe. Pozwoli to na eliminację komórek raka niewidocznych w wykonywanych badaniach obrazowych” – wyjaśnił PAP dr Pach.
Naukowcy liczą, że pozwoli to zmniejszyć odsetek nawrotów raka żołądka do jamy otrzewnej, które są główną przyczyną zgonów chorych na ten nowotwór. Nawroty w jamie otrzewnej występują często i mają wpływ na odległe wyniki leczenia.

„Przesłanki z dotychczas opublikowanych doniesień, pozwalają nam spodziewać się korzystnego rezultatu takiego sposobu leczenia pod postacią zmniejszenia częstości wznów otrzewnowych raka żołądka i wydłużenia przeżycia chorych leczonych z powodu tego nowotworu” – skomentował cytowany w materiale prasowym główny badacz w projekcie, prof. Piotr Richter ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Dr Pach dodał, że procedura HIPEC jest w badaniu CHIMERA przeprowadzana w technice laparoskopowej. „Zastosowanie techniki laparoskopowej u chorych poddawanych chemioterapii dootrzewnowej w hipertermii jest elementem innowacyjnym ze względu na brak powszechnego zastosowania tej metody u chorych poddawanych procedurze HIPEC w celu zapobiegania wznowie raka” – zaznaczył specjalista. Dodał, że laparoskopowy zabieg pozwoli na zmniejszenie urazu operacyjnego i częstości powikłań w porównaniu z chorymi, u których procedurę HIPEC wykonuje się sposobem otwartym.

Badanie otrzymało pozytywną opinię Komisji Bioetycznej oraz zgodę Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych i jest w fazie aktywnej rekrutacji uczestników badania. Chorzy z rozsiewem raka do jamy otrzewnej nie mogą być włączeni do niniejszego programu badawczego.

Zainteresowani projektem, pacjenci i lekarze mogą kontaktować się z Sekretariatem Oddziału Klinicznego Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Gastroentorologicznej i Transplantologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie pod numerem telefonu 12 400 24 00. Poradnia dedykowana projektowi badawczemu czynna jest we wtorki i piątki w godzinach 11-13. W sprawie badania możliwy jest również kontakt z członkami zespołu badawczego.